Nederland verbetert

"Het cruciale thema van 5S: afspraken nakomen!"

Door Ton van Kollenburg, directeur Protean Management Solutions

Vorige maand was ik bij een bedrijf dat de vraag had gesteld: “Vorig jaar hebben we 5S ingevoerd, de mensen zien het echter nog steeds als last, hoe kunnen we dat veranderen? Vorige maand was ik ook bij een bedrijf dat de vraag had gesteld: “Vorig jaar hebben we 5S ingevoerd, de mensen zien het echter nog steeds als last, hoe kunnen we dat veranderen? Vorige week werd ik gebeld door een bedrijf dat een aantal jaren geleden een 5S-programma had. De nieuwe productiemanager vertelde dat daar niet veel van over was, er waren nog wel schaduwborden, maar die waren grotendeels leeg. Gisteren was ik bij een levensmiddelenproducent die een 5S-programma had gedaan als onderdeel van het TPM-programma. De 5S-stap was gezet, nu was het tijd voor de volgende: autonoom onderhoud. Een rondgang door de fabriek (ik geef dan de voorkeur aan de “kruip-door-sluip-door-route”, dus niet de officiële rondleiding langs keurige vakken op de grond met pallets en andere benodigdheden) toonde overbodige materialen met labels van bijna een jaar oud, geen visualisatie en ongeordende spullen. Vanochtend had ik een potentiële klant aan de lijn. Toen ik vertelde dat we onder andere 5S-trajecten begeleiden, was de directe actie: “5S? Dat hebben we al gedaan!”

Wat is dat toch met 5S?

Wat is dat toch met 5S? Het is een heel eenvoudig verbeterprogramma, waarvan je de essentie in een paar minuten kunt uitleggen. In veel bedrijven zijn er 5S-initiatieven dus het heeft waarschijnlijk ook aanwijsbare voordelen om dit programma uit te voeren. In veel van die bedrijven is ook ambitieus gestart met het benoemen en verwijderen van overbodige spullen van werkplekken, het geven van een vaste plaats aan gebruikte spullen en het schoonmaken van de werkomgeving. Hoewel operators standaardisatie en visualisatie soms misschien als “kleuterschool” hebben ervaren, zijn er vaak tal van nuttige voorbeelden uitgewerkt. Het in stand houden van de verbeteringen is geborgd met een periodieke audit waarvoor een bepaalde score moet worden behaald. Dat lijkt toch allemaal goed?

Een technische dienst had dat ook allemaal gedaan. De werkplaats zag er redelijk strak uit, er was van alles opgeruimd, volgens de audits zat de afdeling tegen het topniveau aan. Toch had de manager het gevoel dat zij er aan moest blijven trekken en dat de monteurs niet echt wilden. Dat was de aanleiding om met de direct leidinggevenden en een aantal monteurs die in de 5S-werkgroep zaten om de tafel te gaan zitten. Bij de vraag waarom zij verder wilden met 5S kwamen bijvoorbeeld als antwoorden: “Je zoekt je niet meer het leplazarus”, “Rotzooi creëert rotzooi” en “We krijgen meer vertrouwen van onze klant”. Op de vraag waarom anderen niet wilden volgden als reacties onder meer “Spullen zijn alleen maar verplaatst”, “We zijn hier voor onderhoud, niet om te poetsen”, “Je kunt niets meer vinden” en “5S blijft toch niet”. Opmerkelijk hierbij was dat een aantal van de “enthousiastelingen” sommige van deze punten onderschreven!

Doorpratend bleek ook dat de audits alleen werden uitgevoerd door de leidinggevenden die hun bevindingen met de benodigde acties op het centrale 5S-bord presenteerden. Monteurs (zowel binnen als buiten de 5S-werkgroep) werden hierbij niet betrokken en hadden steeds meer het gevoel dat 5S achter de rug was.

Eigenaarschap

5S betreft in beginsel twee doelen, namelijk het elimineren van verspillingen en het creëren van eigenaarschap. Voor het eerste doel was met de audits nog aandacht, maar voor het tweede niet. Want om je ergens eigenaar van te voelen, is het nodig dat je er bij betrokken wordt of dat je er iets over te zeggen hebt… Om het eigenaarschap leven in te blazen, werd afgesproken dat de leidinggevenden bij hun audits een monteur uit de 5S-werkgroep en een “niet-direct-betrokkene” zouden uitnodigen. Iedereen aan tafel weer razend enthousiast, zo doen we het en zorgen we voor fijne, perfect ingerichte, werkplekken!

Download als .pdf